:جستجو
مراکز قرآنی
منتخبين مراكز قرآني
تفسیر نور
تواشیح
پرتال ثامن الائمه
زمان
 

جمعه 28 مهر 1402

 
 
خلاصه آمار سايت
 
 
 
 
.امام علي (عليه السلام) مي فرمايند : قبل از آزمودن اشخاص اطمينان پيدا كردن ، از عجز و ناتواني است .
 
 
 
تفسیر موضوعی قرآن کریم

برگرفته شده از کتاب پیام قرآن نوشته آیت الله العظمی مکارم شیرازی



عوامل درونى

بزرگان علماى عقائد، دلایل فراوانى بر لزوم عصمت انبیاء از طریق عقل آورده اند که قسمتى از آنها را مى توان درهم ادغام کرد، و دلایل کم قدرت را به دلایل قوى ترى تبدیل نمود که از مجموع آنها چند دلیل قابل قبول و شایان توجّه است:
با تحلیل کوتاهى مى توان به این نتیجه رسید که عوامل گناه در وجود پیامبران، در برابر عوامل باز دارنده محکوم است.
توضیح این که: گناهانى که از انسان سرمى زند عوامل و سرچشمه هاى گوناگونى دارد که عمدتاً به دو موضوع باز مى گردد:
1- جهل و ناآگاهى و عدم تشخیص زشتى عمل.
2- غلبه شهوات و هوس ها به طورى که نیروى علم و عقل در عین درک زشتى و مفاسد گناه، در برابر آن ها زانو زند.
مثلاً کسى که دست خود را به خون بى گناهى آلوده مى کند، یا به سراغ دزدى و کم فروشى و رشوه خوارى مى رود، یا آلوده قمار و شراب و مواد مخدّر مى شود، از دو حال خارج نیست: یا آگاهى کامل از مفاسد این اعمال ندارد و یا این که کاملاً این موضوع را درک مى کند، ولى هیجان شهوات و هوس هاى سرکش به قدرى است که او را مغلوب مى سازد.
بنابراین علم و آگاهى به تنهایى براى ترک یک عمل ناپسند کافى نیست، بلکه علاوه بر آن تسلّط بر نفس و هوا و هوس ها نیز لازم است.
نتیجه روشنى که از این بحث مى توان گرفت این است که: اگر انسانى آگاهى کافى از زشتى عمل داشته باشد و بر نفس و هوا و هوس خود کاملاً مسلّط باشد، محال است آن عمل زشت از او سرزند (البتّه منظور محال عادى است نه عقلى ـ مانند اجتماع ضدین - دقّت کنید).
این حقیقت را با ذکر مثال هایى مى توان روشن ساخت و آن این که بسیارى از ما در برابر بعضى از گناهان حالتى شبیه به عصمت داریم ـ فقط در برابر بعضى از گناهان ـ مثلاً کسى را در میان خود پیدا نمى کنیم که حاضر باشد روز روشن لخت مادر زاد در کوچه و خیابان ظاهر گردد، و اگر کسى از ما مرتکب چنین کارى شود یقین پیدا مى کنیم که هوش و عقل خود را از دست داده، وگرنه محال است در حالى که عاقل و هوشیار است اقدام به چنین کارى کند.
نوشیدن آب هاى بسیار کثیف و آلوده فاضلاب مسلّماً حرام است، آیا هیچ عاقلى در میان ما پیدا مى شود که اقدام به این عمل کند؟!
یک طبیب آگاه به رموز علم طبّ و خطر انواع بیمارى هاى واگیردار، هرگز حاضر نیست آبى را که از شستشوى لباس بیماران عفونى به دست مى آید بنوشد!
بنابراین در یک کلمه مى توان گفت: ما در برابر این گونه اعمال زشت مصونیّت داریم، چرا که آگاهى کافى از مفاسد این اعمال پیدا کرده ایم، و اگر روزى هوا و هوس بخواهد ما را به دنبال این امور بفرستد با نیروى عقل و دانش و ایمان آن را سرکوب مى کنیم.
حال اگر کسى پیدا بشود که آگاهى او نسبت به تمام گناهان و معاصى در سر حدّآگاهى ما از زشتى این امور باشد مسلّماً آنها را ترک خواهد کرد.
به تعبیر دیگر انگیزه هاى گناه اعم از جهل و بى خبرى یا غلبه شهوات و هوس ها در وجود انبیاء و امامان معصوم در پرتو علم و آگاهى و تقواى آنان به طور کامل محکوم به شکست است.
ناگفته پیدا است پیامبران به خاطر ارتباطى که با عالم غیب و دریاى علم بى پایان پروردگار دارند، آگاهى کافى نسبت به مفاسد گناهان و فلسفه نهى از آنها و زشتى این اعمال دارند، و از سوى دیگر همین ارتباط نیرومند که در سر حد شهود و مشاهده عالم غیب است ، چنان تقوایى در آنها مى آفریند که مى تواند عامل باز دارنده نیرومندى در برابر انگیزه هاى هوا و هوس باشد.
کوتاه سخن این که مطالعه انگیزه هاى گناه از یک سو، و مطالعه سطح آگاهى و تقواى انبیاء که به خاطر ارتباط با عالم غیب پیدا مى شود از سوى دیگر، سبب مى شود که ما باور کنیم آنها از هرگونه گناه مصون و محفوظند.
در روایتى از امیرمؤمنان على(علیه السلام) اشاره کوتاه و پرمعنایى به نکته اول شده است و مى فرماید: «قَرَنَتِ الْحِکْمَةُ بِالْعِصْمَةِ»: «دانش با عصمت قرین است».(1)
اگرچه عصمت در اینجا به معناى عام یعنى هرگونه نگهدارى و در هر مرحله از گناه مى باشد، ولى به هر حال شاهدى بر مقصود ما محسوب مى شود.
در حدیث دیگرى از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که فرمود: «الْمَعْصُومُ هُوَ الْمُمْتَنِعُ بِاللهِ مِنْ جَمیعِ الْمَحَارِمِ، وَ قَدْ قَالَ اللهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالى (وَ مَنْ یَعْتَصِمْ بِاللهِ فَقَدْ هُدِىَ اِلى صِراط مُّسْتَقیم)»: «معصوم کسى است که با استمداد از خداوند از جمیع گناهان خوددارى کند، همان گونه که خداوند متعال فرمود: "هرکس از پروردگار استمداد جوید به راه راست هدایت شده است"».(2)
این حدیث ممکن است اشاره به نکته دوم یا هر دو نکته باشد، همین معنا به طور مشروح ترى در حدیثى از هشام بن حکم نقل شده است: ابن ابى عمیر که از بزرگان اصحاب امام صادق(علیه السلام) است مى گوید: «من در تمام طول مصاحبت و دوستيم با هشام سخنى بهتر از آنچه درباره عصمت امام بیان کرد نشنیدم، و آن این که روزى از او پرسیدم:"آیا امام معصوم است؟" گفت: "آرى"، به او گفتم: "صفت عصمت در او چگونه است؟ و با چه وسیله مى توان آن را شناخت؟" در پاسخ گفت: "جمیع گناهان از چهار چیز سرچشمه مى گیرد و پنجمى ندارد: حرص و حسد و غضب و شهوت و چون این چهار صفت در امام وجود ندارد، بنابراین گناهى از او سر نمى زند". سپس افزود: "ممکن نیست امام، حریص بر دنیا باشد چرا که جهان تحت نگین او است و او پیشواى مسلمین است، پس نسبت به چه چیز حریص باشد؟ (حریص کسى است که فاقد چیزى باشد) و ممکن نیست حسود باشد چرا که انسان نسبت به کسى که بالاتر از او است حسد ميورزد، در حالى که کسى برتر از امام نیست، چگونه ممکن است او نسبت به کسانى که پایین تر از او هستند حسد بورزد؟! و ممکن نیست که او نسبت به چیزى از امور دنیا خشمگین شود، مگر این که غضبش براى خدا باشد... و ممکن نیست از شهوات پیروى کند، و دنیا را بر آخرت مقدّم دارد چرا که او به توفیق الهى آخرت در نظرش محبوب است، آن گونه که دنیا در نظر ما محبوب است، او آن گونه به آخرت نگاه مى کند که ما به دنیا نگاه مى کنیم، آیا هرگز کسى را دیده اى که صورت زیبائى را به خاطر صورت زشتى رها کند؟ و یا از غذاى خوب و گوارایى به خاطر غذاى تلخى صرف نظر کند؟ و لباس نرمى را به خاطر لباس خشنى نادیده بگیرد؟ و نعمت دائم باقى را فداى نعمت فانى کند؟"»(3)
اگرچه هشام بن حکم این سخن را صریحاً از ائمه اهل بیت(علیهم السلام) نقل نکرده، ولى از آنجا که او شاگرد برجسته امام صادق(علیه السلام) بود و خودش مى گفت: «آنچه را دارم از امام صادق(علیه السلام) دارم»، به نظر مى رسد که این تحلیل زیبا و منطقى را که مى توان آن را به عنوان یک دلیل عقلى در مسأله عصمت انبیاء و امامان ذکر کرد از پیشوایش امام صادق(علیه السلام)گرفته باشد.



پی نوشتها:

1. غررالحکم.
2. بحارالانوار، جلد 25، صفحه 194، حدیث 6 و آیه 101 سوره آل عمران.
3. بحارالانوار، جلد 25، صفحه 192، حدیث 1.


 
عکس روز
 

 
 
نوا
 

Salavate emam reza

 
 
ورود اعضاء
   
 
اخبار قرآني
 
 
  موسسه فرهنگی قرآن وعترت ثامن‌الائمه علیه السلام در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن و عترت اصفهان
  حضور پسران ودختران نسیم رحمت در جشن انقلاب و راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه سال 1402
  مراسم آیین نمادین زنگ انقلاب به مناسبت دهه فجر
  جشن عبادت دانش آموزان سوم دبستان دخترانه نسیم رحمت
  حضور خادمان امام رضا در دبستان و پیش دبستانی پسرانه نسیم رحمت
  جشن پایان سال تحصیلی نوآموزان پیش دبستانی های موسسه فرهنگی آموزشی نسیم رحمت رضوی
  برگزاری همایش اساتید، مربیان و معلمین موسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیهم السلام و نسیم رحمت رضوی
  برگزاری محفل انس با قرآن کریم در شهر افوس با همکاری مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت ثامن الائمه علیه السلام
  به وقت کلاس رباتیک
  مراسم تجلیل از رتبه اول مسابقات بین المللی کشور کرواسی و رتبه اول مسابقات تلویزیونی کشوری اسراء
 
 
 
میهمانان دانشجویان خردسالان   فارسی العربیة English
كليه حقوق اين سايت مربوط به مؤسسه ثامن الائمه(ع) ميباشد